Varicella-zoster là một loại vi rút gây bệnh thủy đậu và bênh zô-na. Loại vi rút này nằm im bất động trong rễ dây thần kinh sau khi bệnh nhân bị thủy đậu. Theo viện y tế quốc gia Hoa kỳ, có tới 25% dân số sau khi được điều trị khỏi bệnh thủy đậu thì sẽ mắc phải căn bệnh zô na một lần nào đó trong đời do sự hồi sinh của các virus này.
Thời gian và mức độ nặng nhẹ của những người mắc bệnh zô-na với mỗi người là không giống nhau. Dấu hiệu đầu tiên của bệnh lý zô-na là đau râm ran hoặc là tê bì ở một bên của cơ thể, thường là đau nhức ở lưng hoặc ngực nhưng đôi lúc cũng lên cả mặt, đầu, cánh tay hoặc cẳng chân. Thêm nữa còn có các biểu hiện giống như bị cảm cúm như: muốn ói, ỉa chảy, rùng mình nhưng không bị sốt. Zô-na phát ban chỉ có thể được biểu hiện vài ngày sau khi căn bệnh bắt đầu có những triệu chứng này, hoặc cũng có thể sau vài tuần.
Vị trí phát ban thường là xung quanh lưng, bên cạnh sườn, bụng hoặc ngực do vi rút di chuyển xung quanh vị trí rễ dây thần kinh cảm giác bị liên quan– loại dây thần kinh đi ra khỏi cột sống và bao phủ xung quanh 2 bên cơ thể. Cơn đau đi cùng với phát ban có thể ở chừng mực nhẹ hoặc nặng nhưng thông thường sẽ biến mất trong vòng 4 tuần. Các vị trí bị phát ban có thể sẽ để lại sẹo.
Ngặt nghèo cốt yếu khi chữa trị căn bệnh zô-na là chứng đau thần kinh sau khi mắc phải căn bệnh này. Chứng đau thần kinh này thường kéo dài khoảng vài tháng cho đến vài năm sau khi bệnh zô-na đã được chữa khỏi. Những ai mắc phải vấn đề này thường bị nóng dữ dội hoặc đau thắt như bị dao đâm tại những nơi trước đó bị phát ban, vả lại còn có cảm giác đau gay gắt khi có ai sờ vào. Căn do đúng đắn của vấn đề này thường rất khó xác định nhưng theo lý thuyết là do các nơi bị viêm trước đó làm cho dây thần kinh trở nên quá nhạy cảm nên các cơn đau vẫn được cảm nhận sau khi đã hết viêm.
Chứng đau mạn tính phối hợp với đau thần kinh sau khi bị zô-na tạo lên những vấn đề hết sức ngặt nghèo cho cuộc sống của bệnh nhân. Những hoạt động hàng ngày từ ăn uống cho tới tắm gội, mặc quần áo trở thành hết sức nhọc nhằn. Sau đó người bệnh còn có thể bị suy sụp tinh thần do đau mạn tính. Có rất nhiều nghiên cứu cho thấy rằng các biện pháp chữa trị sớm cho bệnh lý zô-na có thể rút ngắn thời gian người bệnh bị đau nhói. Người bệnh nên được chữa trị với các thuốc chống vi rút trong vòng 3 ngày khi bắt đầu bị phát ban.
Một mối quan tâm khác nảy sinh cùng với căn bệnh zô-na là các vấn đề về mắt. Nếu thế mặt cũng bị ảnh hưởng, vi rút cũng có thể ảnh hưởng luôn cả đến giác mạc. Các thương tổn đến mắt sau đó có thể sẽ để lại sẹo, giới hạn tầm nhìn. Để hạn chế điều này chỉ có cách điều trị bệnh thật sớm.
Các cơn đau nhức ở lưng và đau khác do bệnh zô-na gây ra có thể được giải quyết bằng nhiều cách, tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ và sự ưa thích của bạn. Một số người thích dùng thuốc chống viêm, một vài khác lại sử dụng miếng dán và kem gây tê để hạn chế đau đớn. Những ai thích dùng các phương pháp tự nhiên thì lại dùng kem cáp-xai-xin. Cáp-xai-xin là một loại hóa chất chiết suất từ quả ớt cay và có tác dụng giảm đau.